-
Czy syn króla jest jego dzieckiem?
27.09.200727.09.2007Proszę o ocenę zdania: „Zygmunt Stary był dzieckiem Kazimierza Jagiellończyka”. Zwykle w tym kontekście używa się słów potomek, syn, ale wg https://sjp.pwn.pl/ i potomek jest dzieckiem («dziecko w stosunku do rodziców»), i syn («czyjeś dziecko płci męskiej»). Co więcej, w definicji dziecka jest i takie znaczenie: «syn lub córka, niezależnie od wieku».
W związku z tym zdanie wydaje się poprawne, więc czy można właśnie tak ująć to pokrewieństwo?
-
Czy wolno słowotworzyć?7.12.20107.12.2010Witam,
Mam prośbę o informacje w dwóch poniższych kwestiach:
1. Czy wyraz rozskupić jest poprawny słowotwórczo? Czy mógłby być użyty jako przeciwieństwo skupić, synonim rozproszyć i zdekoncentrować?
2. Prosiłbym też o informację, jak słowotwórstwo jest spostrzegane przez językowców i osoby wykształcone w tej dziedzinie. Czy należy go unikać, tym samym dbając o czystość ojczystego języka? Czy wręcz przeciwnie – pozwalać sobie na nie w razie potrzeby?
Z wyrazami szacunku
BA -
dzieci mojego rodzeństwa13.05.201013.05.2010Szanowni Państwo!
Czy w języku polskim istnieje rzeczownik grupowy określający dzieci mojej siostry i dzieci mojego brata lub też dzieci mojego rodzeństwa, który jednocześnie nie określałby płci dzieci? Czy istnieje jedno słowo, którym można by zastąpić zwrot siostrzeńcy i siostrzenice czy bratankowie i bratanice?
Z poważaniem,
Ola Sweeney
-
ęsi i am4.07.20034.07.2003W jednej z odpowiedzi napisał Pan: „Autorzy słowników biorą pod uwagę stopień rozpowszechnienia wyrazu w różnych tekstach i różnych odmianach polszczyzny…”. Chciałbym się dowiedzieć, jak to się ma z rozpowszechnieniem słowa (?) ęsi i am. Według słownika ęsi to „okrzyk dziecka zawiadamiający o potrzebie naturalnej”; tylko nie znam osoby, której dziecko wołałoby ęsi, bo wszyskie raczej wołają am, am (przynajmniej tak wołały dzieci, których ja słuchałem). Jednak to ęsi jest w słownikach, a am nie ma.
Chiałbym się dowiedzieć, kto wymyślił ęsi i ile razy występuje ono w korpusie, a ile razy am. -
gdzie są Karaiby?8.07.20038.07.2003Dziwna rzecz z tymi Karaibami. Nie ma takiego hasła w USJP ani w Polańskim, nie ma w Słowniku nazw własnych Jana Grzeni, starym ani nowym leksykonie PWN, nie ma w internetowych encyklopediach PWN-u i WIEM. Wszędzie są za to Karaibi (Karaibowie) jako plemię. I kiedy tak teraz sobie o tym myślę, to wymyśliłem, ze sformułowania typu perła Karaibów czy muzyka Karaibów mogą tworzyć dopełniacz od nazwy plemienia (Karaibowie), a niekoniecznie od nazwy regionu (Karaiby?). Nawet Federacja Wschodnich Karaibów, choć przyznam, że na siłę, też mogłaby obyć się bez mianownika Karaiby.
Słowo Karaiby – z tego, co udało mi się znaleźć – występuje wewnątrz kilku haseł na stronach encyklopedii PWN oraz na stronach Wielkiej internetowej encyklopedii multimedialnej WIEM. Z kontekstów wynika, że raczej nie ma wątpliwości, że chodzi o mianownik w postaci Karaiby i że jest to określenie regionu. Tylko gdzie ten region jest i dlaczego słowa – jako samodzielnego hasła – nie ma w słownikach? Czyżby coś z nim było nie tak? -
Ile sylab ma zoo?
28.12.202328.12.2023Ile sylab ma słowo zoo? Przedrostek zoo- wyraźnie ma dwie sylaby w słowach takich jak zoologia, ale wymowa samego zoo jako rzeczownika zdaje się być jedną sylabą używającą długiego o, które chyba już w polszczyźnie nie powinno występować, gdyż iloczas zaniknął.
-
interpunkcja w przytoczeniach cudzych słów15.10.200915.10.2009Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące użycia dwukropka, cudzysłowu i małej lub wielkiej litery. Czy dwukropki są konieczne w zdaniu: „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? Czy jeśli wprowadzę dwukropek, to cudzysłów mogę pominąć? Czy w takim przypadku mogę / muszę zachować wielką literę? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: Nigdy w życiu tego nie kupię”? -
Jeszcze o Maryli12.01.200612.01.2006Podają Państwo, że jedynym zdrobnieniem imienia Maryla jest Marylka. Ale przecież zdrobnienia to nie terminy naukowe i w każdym języku rodzinnym tworzymy ich wiele. Moja córka ma na imię Stanisława. Używam około 30 zdrobnień tego imienia. I nikt mi nie zabroni.
Pozdrawiam,
Grzegorz Filip -
Kłopotliwe przecinki12.06.201712.06.2017Jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniach, w których dwa okoliczniki są połączone spójnikiem łącznym lub rozłącznym, ale jeden jest w formie przysłówka (lub wyrażenia przyimkowego), zaś drugi w formie zdania podrzędnego (albo imiesłowowego równoważnika zdania)? Chodzi o zdania typu:
1. Załatwimy to siłą lub idąc na układ.
2. Zrobimy to jutro albo gdy będziemy mieli więcej czasu.
3. Nie używaj tego w razie awarii i jeśli nie znasz się na tym.
-
Kompresować czy komprymować?29.01.200729.01.2007Dzień dobry.
Pracuję na uczelni technicznej i często powstaje problem nazwania operacji zmniejszania ilości danych, czyli kompresji. Przyjęło się używanie określeń kompresować, plik skompresowany. Niektóre osoby jednak tępią te sformułowania, nakazując stosowanie określeń komprymować, plik skomprymowany. Chciałbym się dowiedzieć, czy stosowanie określeń kompresować/skompresowany w odniesieniu do danych jest poprawne i czy słuszne jest nakazywanie poprawiania tych słów na drugą formę.